Մակերևութային խզվածքը տեղաշարժն է, որը հասնում է երկրի մակերեսին խզվածքի երկայնքով սայթաքման ժամանակ: Սովորաբար տեղի են ունենում ծանծաղ երկրաշարժերի դեպքում, որոնց էպիկենտրոնը 20 կմ-ից պակաս է: Մակերեւութային խզվածքը կարող է նաև ուղեկցել սեյսմիկ սողանքին կամ բնական կամ մարդու կողմից առաջացած անկմանը:
Ի՞նչն է առաջացնում անսարքությունը երկրի մակերևույթի վրա:
Խզվածքները երկրակեղևի ճեղքեր են, որոնց երկայնքով կա շարժում: Դրանք կարող են լինել զանգվածային (սահմանները տեկտոնական թիթեղների միջև) կամ շատ փոքր: Եթե լարվածությունը կուտակվում է խզվածքի երկայնքով և հետո հանկարծակի ազատվում է, արդյունքը երկրաշարժ է:
Ի՞նչն է հանգեցնում անսարքության առաջացմանը:
Երկրի ընդերքում ձևավորվում է խզվածք՝ որպես փխրուն արձագանք սթրեսին: Ընդհանրապես, տեկտոնական թիթեղների շարժումն ապահովում է սթրեսը, և մակերևույթի ապարները կոտրվում են՝ ի պատասխան դրա: … Եթե դուք մուրճով ջարդում եք ձեռքի նմուշի չափ ժայռի կտորը, ձեր առաջացրած ճաքերն ու կոտրվածքները սխալ են:
Ի՞նչ է անսարքությունը և ինչպե՞ս է առաջանում:
Երկրի ընդերքը տրոհվում է տեկտոնական թիթեղների, որոնք նման են հսկա փազլի կտորների՝ պատրաստված ժայռի մեծ սալերից: վայրերը, որտեղ շարժում է տեղի ունենում թիթեղների սահմանների երկայնքով, կոչվում են անսարքություններ: … Լարված սթրեսն այն է, երբ ժայռերի սալերը միմյանցից անջատվում են՝ առաջացնելով նորմալ անսարքություններ:
Ինչպե՞ս է խզվածքն ազդում Երկրի մակերեսի վրա:
Երկրաշարժեր տեղի են ունենում խզվածքների վրա: Խզվածքը մանրացված ապարների բարակ գոտի էերկրակեղևի բաժանարար բլոկներ: Երբ այս խզվածքներից մեկի վրա երկրաշարժ է տեղի ունենում, խզվածքի մի կողմի ժայռը մյուսի նկատմամբ սահում է: … Սխալները կարող են տարածվել երկրի խորքերում և կարող են կամ չեն կարող տարածվել մինչև երկրի մակերեսը:
